فوتبال و نشاط در جامعه

به قلم محمد موسوی (دانشجوی ارشد روزنامه نگاری/چاپ شده در شماره 13 نشریه خوربران)

به ندرت می‌توان ورزشی را مثال زد که مانند فوتبال بتواند تمام مولفه های توسعه یک جامعه را بهمراه داشته باشد، فوتبال با اقتصاد، فرهنگ، جامعه و حتی سیاست رابطه بسیار مستقیمی دارد از اینرو توسعه فوتبال بطور قطع می‌تواند سبب ایجاد یک جامعه توسعه یافته شود

بنا به عقیده بسیاری از جامع شناسان فوتبال در میان تمام ورزش‌های فردی و گروهی، یکی از بزرگ‌ترین استثناها در جذب تماشاگر و با طرفدارانی در سطح باشگاهی و ملی است.

تاکنون هیچ ورزشی نتوانسته به اندازه فوتبال باعث اتحاد گروه زیادی از افراد شود یا تاثیر و هیجان زیادی به تماشاگر خود وارد کند. برخی از کارشناسان معتقدند از آنجا که معمولا تعداد زیادی از فوتبالیست‌ها، حتی در سطوح قهرمانی و ملی، از بطن جامعه محروم بالا آمده‌اند و به شهرت و محبوبیت رسیده‌اند، حجم بالایی از تعلقات فرهنگی، قومی، قبیله‌ای، زبانی و نژادی هم پشت آن نهفته است.

از طرف دیگر، فوتبال جزو ورزش‌هایی است که بیشتر مسابقه‌های آن پخش مستقیم دارد و دارای تعداد بسیار بالایی از تماشاگران حاضر در ورزشگاه است.

مثلا شما در هیچ ورزش دیگری جز فوتبال، نمی‌توانید شاهد حضور بیش از ۱۰۰ هزار تماشاچی در ورزشگاه باشید حضوری که بارها و بارها در رویا رویی دو تیم مطرح پایتخت شاهد آن بوده ایم.

هرچند که تمام ورزش‌هایی مانند کشتی یا والیبال که در سطح ملی برگزار می‌شوند، می‌توانند تعداد زیادی تماشاگر داشته باشند، اما هیچ‌کدام آنها مانند فوتبال در ذهن‌ها ماندگار و باعث ایجاد اتحاد موثر بین افراد جامعه نمی‌شوند.

مثلا ما در موارد زیادی شاهد حضور مردم در خیابان‌ها برای برگزاری جشن‌های خودجوش پیروزی تیم‌ ملی فوتبال و تیم های مطرح بوده ایم و در قیاس کوچکتر در سطح شهر های کشور هم همین شور و جشن و شادی ها دیده شده است اما به‌ندرت این حرکت را پس از برد تیم‌های والیبال، بسکتبال یا حتی کشتی می‌بینیم.

فوتبال و کاهش معضلات اجتماعی

در تحقیقی که توسط یک تیم جامعه شناس دانشگاهی در کشور ایتالیا انجام گرفت مشخص شد که در میان شهرهای که حداقل یک تیم در سری A این کشور دارند میزان خشونت و بزه های اجتماعی به واسطه حضور اکثر جوانان در کنار هم و اتحاد برای تشویق تیم مورد علاقه خود، بسیار پایین‌تر از شهرهایی بود که نماینده ای در سطح اول فوتبال ایتالیا نداشتند.

بنابراین می‌توان گفت در جوامع بسته ای مانند ایران که جوانان به راحتی نمی‌توانند هیجانات خود را بروز دهند، فوتبال است که می‌تواند به یاری بیاید و آنها را از هیجانات زودگذر و خطرناک دور کند و آنها را بیشتر به هم نزدیک کند و نمونه آن را در اتحاد علاقمندان به تیم های حاضر در لیگ برتر به وضوح می‌توان یافت

فوتبال و افزایش نشاط و اتحاد عمومی

اگر بخواهیم نقش فوتبال را در سلامت و نشاط عمومی‌جامعه هم بررسی کنیم، باید ابتدا اشاره‌ای به پدیده «سرمایه اجتماعی» داشته باشیم. سرمایه اجتماعی، پدیده‌ای است که باعث ایجاد اعتماد متقابل و افزایش ایمان افراد جامعه به یکدیگر می‌شود. ورزش فوتبال، به‌خوبی توانسته است در جوامع مختلف باعث افزایش سرمایه اجتماعی در مقاطع زمانی متفاوتی شود. 

بطور مثال در همین کرمانشاه در سالهای نه چندان دور شاهد حضور تیم شیرین فراز در لیگ دسته اول و پس از آن در لیگ برتر بودیم، بسیاری بخاطر دارند که در زمان حضور تیم های مطرح کشور که مهمان شیرین فراز بودند تماشاگرانی از تمام اقوام و محلات کرمانشاه و حتی شهرهای دور و نزدیک کنار هم جمع می‌شدند و بدور از هرگونه تعصبات قومی و قبیله ای فقط تیم استان خود را تشویق می‌کردند. در هیچ موردی دیگری نمی‌توان مثالی یافت که اینچنین مردم کرمانشاه را در کنار هم با نظاره گر باشیم.

شاید تا چند سال اخیر کمتر کسی نام سیرجان یا قائم شهر، بوشهر و یا جم را در زمینه ورزش و یا حتی بطور معمول می‌دانست اما در مسیر ال حاظر این شهرهای کوچک به واسطه تیم های که در سالهای اخیر در لیگ برتر دارند بسیار شناخته شده هستند و هر روز و هر هفته در اخبار و برنامه های مختلف ورزشی در صدا و سیما نام این شهرها شنیده می‌شود.

با تفاسیری که گفته شد می‌توان به این نتیجه رسید که اگر مسئولان مدیریت و ورزش استان بدنبال توسعه کرمانشاه در مولفه های مختلف هستند و می‌خواهند نشاط را دوباره به مردم کرمانشاه القا کنند این استان نیاز مبرم به حضور تیم های فوتبالی در لیگ های معتبر مانند لیگ برتر و لیگ دسته اول دارد.

خوشبختانه در روزهای اخیر اخبار خوبی در زمینه حضور کرمانشاه در فوتبال کشر به گوش می‌رسد که از مهمترین آنها می‌توان به حضور تیم بعثت در لیگ دسته دوم بواسطه خرید امتیاز یک تیم تبریزی توسط مدیرعامل این باشگاه و همچنین تلاشهای تازه سلمان کریمی مدیر عامل تیم راهیان در زمینه بازگشت این تیم به لیگ دسته اول و احقاق حق تضییع شده استان کرمانشاه در فوتبال.