تعامل‌ دولت‌ و‌ بخش‌ خصوصي‌ راه‌ نجات‌ ورزش‌‌ کرمانشاه؛

/پوريا منصوري، نقد حال/

خصوصي سازي در ورزش، تلخترين شوخي ممکن در ورزش ايران بود که همانند موضوعاتي ديگر آنقدر از راه اشتباه انجام شد که نگاه به اين موضوع بهشدت منفي شده است و يکي از راههاي اصلي پيشرفت ورزش در کشور ما به بنبست رسيد که دلايل آن به اشتباهات دولت در واگذاري و همچنين اشتباهات افراد در نحوهي باشگاهداري ميرسد. در جامعه ورزشي ايران، اولين اشتباه در بخش خصوصيسازي تعريف اشتباه آن بود که اصول آنچه براي مخاطب چه براي سرمايهگذار که اقدام به باشگاهداري ميکند، اشتباه جا افتاده است. بهطورکلي و براساس تعاريف انجامشده خصوصيسازي در شکل ظاهري عبارت است از فرايندي که طي آن وظايف و تاسيسات بخش دولتي به بخش خصوصي انتقال داده ميشود. اما خصوصيسازي در حقيقت به اشاعه فرهنگي در کليه سطوح جامعه اطلاق ميگردد که دستگاه قانونگذاري، قوهقضاييه، مجريه و تمامي آحاد يک کشور باور نمايند که کار بخش خصوصي را بايد به بخش خصوصي واگذار نمود. (1396، احمدي، مجتبي؛ محمدعلي نودهي). از طرفي در راستاي سياستهاي کلي اجراي اصل44 قانون اساسي ضرورت جداسازي باشگاهها از بدنه دولت و واگذاري آنها به بخش خصوصي مطرح شده است اما مشکلات بزرگي که از طرف دولت بهعنوان واگذارکننده وجود دارد. يکي از اين مشکلات عدم بررسي صلاحيت افراد و شرکتهاي تجاري که مايل به دراختيارگرفتن يک باشگاه هستند، از نظر توانايي مديريتي و تجارت ورزشي است. از اهداف اصلي خصوصيسازي کسب درآمد توسط باشگاه است اما اين بدينمعنا نيست که درآمدزايي بهصورت کاملا مستقيم شکل بگيرد و بهرهوري تبليغاتي براي يک سيستم تجاري بهوسيله حضور در ورزش يکي از هنرهاي دنياي تجارت است که قريب به اتفاق شرکتها و سيستمهاي تجاري که در کشور ما وارد عرصه ورزش شدهاند از آن بيبهرهاند که علت آن همان عدم بررسي صلاحيت و توانايي آنها توسط واگذارکننده (دولت) است. در استان کرمانشاه تيمي خصوصي بود که موفق به کسب مقام قهرماني و حتي حضور در مسابقات آسيايي شد. اما نهتنها توانايي استفاده از اين موقعيت و برندسازي براي کسبوکار خود را نداشت، بلکه به بهانههاي مختلف با انصرافهاي مکرر چشم به گرفتن پول از مسوولين استاني داشت. نمونه بارز ديگر اين موضوع پاس همدان است که با اشتباه دولت در واگذاري، پاس بلندآوازه و قهرمان آسيا به ورطه نابودي کشيده شد. موضوع ديگر در بحث اشتباهات دولت در خصوصيسازي به عجله براي واگذاري صددرصدي بازميگردد و اگر با يک برنامه مدون سه تا پنجساله اقدام به واگذاري شود يا در ابتداي امر باشگاه بهصورت پنجاه، پنجاه توسط دولت و شخص سرمايهگذار اداره و وظايف و حمايتهاي لازم تقسيم گردد نتيجه بهتري عايد ميشود. براي مثال تيم کشتي کرمانشاه آماده حضور در رقابتهاي ليگ برتر بود که متاسفانه بهدليل آنچه که عدمحمايت و تمايل بخش خصوصي و البته دولتي (وزارت نفت) به تيمداري اعلام شد، اين فرصت خوب از استان کرمانشاه گرفته شد. اين عدم تمايل را ميتوان با مشارکت در چند سال اول براي سرمايهگذار ايجاد کرد و از طرفي درصورت مشخصشدن ناتواني بخش خصوصي راهي براي حفظ باشگاه و تيم را در اختيار داشت. از ديگر مشکلات عدمتوانايي دولت در اجراي قانون کپيرايت و حق پخش تلويزيوني در کشور است که راههاي اصلي کسب درآمد براي باشگاهها را بسته است. يک باشگاه از سه راه اصلي ميتواند هزينههاي جاري خود را تامين کند که اين سه راه عبارت است از؛ فروش محصولات باشگاه، حق پخش تلويزيوني و فروش بليط که در کشور ما دو مورد اول بهدليل عدم اجراي قانون کپيرايت و تخلف و قلدري صداوسيما در عدم پرداخت حق پخش تلويزيوني به باشگاهها عملا غيرممکن است. همانطور که بارها تاکيد شده است ورزش در دنياي امروز به صنعت تبديل شده و حضور در اين عرصه نيازمند دانش و توانايي است. استان کرمانشاه به جرات در بيش از ده رشته ورزشي توانايي حضور در مسابقات باشگاهي سطح اول کشور را دارد، اما نبود اسپانسرينگ موجب جلوگيري از اين اتفاق شده است. با توجه به چرخه معيوب صنعت در استان، مشارکت و همراهي اداره ورزش و ساير ارگانهاي دولتي ميتواند گام موثري در حضور تيمهاي کرمانشاهي در ليگهاي برتر رشتههاي مختلف شود که اين موضوع خود موجب درآمدزايي استان از راههاي مختلف ميشود و از طرف ديگر کمک شاياني به بخش خصوصي براي معرفي کسبوکار و برندسازي ميگردد. بخش خصوصي هم بايد با دانش و آگاهي کامل پا به اين عرصه بگذارد تا بتواند بهرهوري 100درصدي را از طرق مختلف داشته باشد. بخش خصوصي بايد منتظر معجزه و درآمدزاييهاي آني نباشد و بداند بهرهگرفتن از ورزش به هنرمندي و هوش بالا نياز دارد. بعضي از افراد در بخش خصوصي شايد سرمايه لازم را در اختيار داشته باشند اما هنر و مديريت اقتصادي در ورزش را ندارند و بهجاي استفاده از شخص متخصص در اين زمينه بهدليل علاقه به شهرت و ديدهشدن اصرار به انجام تمام امور توسط خود دارند که شکست را بههمراه خواهد داشت. شيرينفراز را بهخاطر آوريد، اگر اين تيم با يک مديريت منسجم و البته آگاه به صنعت ورزش و تعامل مناسب بين دولت و بخش خصوصي همراه بود چقدر اوضاع متفاوتي را شاهد بوديم. استان کردستان در رشتههاي کشتي، واليبال و فوتبال بانوان در ليگ برتر حضور دارد و اين درحاليست اگر استعداد و پتانسيل کرمانشاه را در اين سه رشته از استان همسايه بيشتر در نظر نگيريم قطعا کمتر هم نيستيم اما تنها تفاوت در بحث مديريت و تعامل بخش خصوصي و دولت است. اميدواريم ورزش کرمانشاه با اين پتانسيل عظيمي که در اختيار دارد با تفکر روشن مديريتي، حضور هدفمند بخش خصوصي و تعامل همکاري اين دو با يکديگر علاوه بر اعتلاي ورزش استان شاهد درآمدزايي براي استان و سيستمهاي تجاري آن باشيم.